امکان سنجی استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی، مورد: دهستان کاکاوند شرقی شهرستان دلفان

چکیده امروزه به توسعه وگسترش صنایع مرتبط با کشاورزی بالاخص صنایع کوچک و پر بازده در بخش کشاورزی توجه بیش تری گردیده است. با توجه به این که توسعه صنایع در مناطق روستایی کشو ر موجب اشتغال زایی و جذب نیروهای کار مازاد در بخش کشاورزی گردیده و هم چنین موجب ارزآوری و افزایش صادرات برای کشور می گردد صنعتی شدن به عنوان یک تصمیم سرنوشت ساز برای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهای در حال رشد، ضرورتی است که هیچ کس نمی تواند آن را انکار نماید. در کشور ما به دلیل محدودیت منابع آب و خاک ، زراعت به تنهایی نمی تواند پاسخگوی اهداف توسعه باشد، از آن جایی که صنایع روستایی بین بخش کشاورزی و صنعت ارتباط برقرار می کنند و در ایجاد توان لازم بین جوامع روستایی و شهری موثر هستند ، از این رو لازم است امکان سنجی صنایع تبدیلی و تکمیلی و استقرار صنعت در جوامع روستایی هر چه بیشتر و با برنامه ریزی آگاهانه در اقتصاد کشور تحقّق یابد. دهستان کاکاوند شرقی با 8746 نفر جمعیت در سرشماری(1385) در زمینه اشتغال با کمبود فرصت های شغلی و مهاجرت روستاییان مواجه است. به طوریکه بالاترین رشد منفی جمعیت (7/3- %) را در بین دهستانهای شهرستان دلفان در فاصله سالهای 1385- 1365 داشته است که علت اصلی آن هم مهاجرت گسترده جوانان برای کسب کار و اشتغال است . با توجه به پتانسیل های محیطی که در منطقه وجود دارد، همچنین با توجه به مزیت نسبی بالایی که دهستان کاکاوند شرقی در زمینه تولید برخی محصولات عمده کشاورزی نسبت به شهرستان دلفان و استان لرستان دارد، ایجاد صنایع تبدیلی مرتبط با محصولات زراعی در این دهستان برای ایجاد فرصت های جدید شغلی و جلوگیری از مهاجرت ضروری است. بر این اساس، اهداف تحقیق پیش رو عبارتند از: 1- شناخت پتانسیل های محصولات زراعی دهستان کاکاوند شرقی، 2- امکان سنجی استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی در دهستان، روش تحقیق در این پژوهش مبتنی بر توصیفی - تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات است، و برای تهیه جداول و نمودارها، از نرم افزار excel و برای تهیه نقشه ها از محیط gis استفاده گردید. همچنین برای آزمون فرضیات از شاخص l.q ( ضریب مکانی) و آزمون t تک نمونه ای برای فرضیه اول تحقیق و از همبستگی پیرسون برای سنجش چگونگی و میزان شدّت همبستگی میان متغیّرها، از روش رگرسیون در راستای فرضیه دوم تحقیق استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که دهستان کاکاوند شرقی در زمینه تولید محصولاتی مثل گندم، جو ، نخود و چغندرقند نسبت به استان و شهرستان دارای مزیت نسبی بالاتر از یک هستند و عملکرد بهتری نسبت به استان و شهرستان داشته است. بنابراین دهستان در زمینه تولید محصولات فوق قابلیت سرمایه گذاری و توسعه را دارد. در این راستا صنایعی که برای این دهستان پیشنهاد می شود انبار و سیلو ، کارخانه قند ، بسته بندی علوفه ، بسته بندی حبوبات، تولید آرد ، سبوس و کنسانتره دامی، صنایع تولید کاغذ و کارتن و غیره همچنین طبق یافته های این پژوهش ایجاد صنایع تبدیلی توانسته است متغیر میزان اشتغال را پیش بینی کند یعنی ضریب استاندارد شده beta نشان می دهد به ازای یک واحد تغییر در صنعت تبدیلی 22/0 تغییر در اشتغال ایجاد خواهد شد. واژگان کلیدی: امکان سنجی، صنایع تبدیلی و تکمیلی، بخش کشاورزی، دهستان کاکاوند شرقی، شهرستان دلفان